Lý Ông Trọng – Đức Thánh Chèm (tên thật là Lý Thân) – ông là một nhân vật huyền thoại được ghi chép trong nhiều sử sách như: Đại Việt sử ký toàn thư, Việt sử tiêu tán, Việt điện U linh. Ông sinh ra tại làng Chèm (nay thuộc Từ Liêm, Hà Nội). Ông sống vào cuối đời Hùng Vương và những năm đầu thời Thục An Dương Vương (thế kỷ thứ III TCN).
Theo Lĩnh Nam Chích Quái, Lý Ông Trọng là bậc dũng sĩ, vóc dáng cao to, khí chất phi phàm. Sách Đại Việt sử ký toàn thư mô tả ông cao 2 trượng 3 thước (gần 2 m), khí chất đoan dũng, khác với người thường.
Dưới thời An Dương Vương, ông giúp vua Thục phán đánh tan quân xâm lược nhà Tần (năm 208 TCN).
Sau khi An Dương Vương lên ngôi, ông được cử sang sứ nước Tần. Tần Thủy Hoàng thấy ông uy nghi, dũng lược như thần nên mừng lắm, bèn chọn làm võ tướng, phong đến chức “Tư lệnh hiệu úy” (chức quan võ vào hàng cao nhất trong triều).
Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc năm 221, Lý Ông Trọng được phái đến trấn giữ đất Lâm Thao (tỉnh Cam Túc ngày nay). Thời đó, mặc dù Tần Thủy Hoàng uy danh nghìn vạn dặm, biên giới phía Bắc luôn bị quân Hung Nô quấy nhiễu.
Tuy nhiên, uy danh của Lý Ông Trọng khiến quân Hung Nô kinh hồn bạt vía. Bởi thế, suốt thời gian ông cầm quyền chỉ huy quân đội nhà Tần ở đó, chúng không dám động binh.
Dù được nhà Tần và Tần Thủy Hoàng trọng dụng nhưng Lý Ông Trọng chưa bao giờ thôi nhớ về quê hương. Ông tìm cớ để xin vua Tần cho mình trở về thăm quê. Trước khi về nước, ông còn được Tần Thủy Hoàng phong thêm tước Vạn Tín hầu.
Về nước, ông được nhà vua phong tước Đại Vương, tiếp tục lập được nhiều công lớn. Tới khi ông mất triều đinh sắc phong là Thượng Đẳng Phúc Thần hiệu là Huy Khang Thiên Vương, nhân dân tôn xưng là Đức Thánh Chèm và lập đình thờ ở làng Chèm.
Thân thế và sự nghiệp của của Lý Ông Trọng- Đức Thánh Chèm mang màu sắc huyền bí, phần vì trải qua nghìn năm Bắc thuộc sử sách không còn, ghi chép về ông là do đời sau biên soạn, phần vì sự hiển linh của ông mang tính huyền thoại và được truyền miệng trong dân gian.
Hiện dân gian vẫn còn giai thoại kể, sau khi ông về nước Việt, quân Hung Nô quay trở lại tấn công nước Tần. Tần Thủy Hoàng cử người sang Âu Lạc mời ông quay trở lại cầm quân. Nhưng vì quá nặng lòng với đất nước, Lý Ông Trọng từ chối.
Ông trốn vào rừng giả chết. Tần Thủy Hoàng không tin, dọa sẽ đem quân tấn công, đòi tìm được xác của Lý Ông Trọng mới tin. Không còn cách nào khác, ông tự vẫn để được chết trên mảnh đất quê hương.
Sau khi tìm thấy xác, biết chắc Lý Ông Trọng đã chết, Tần Thủy Hoàng cho đúc pho tượng đồng khổng lồ hình Lý Ông Trọng, đặt ở cửa Tư Mã, kinh đô Hàm Dương.
Mỗi khi thấy quân Hung Nô từ xa kéo đến, hàng chục binh lính Tần lại dùng sức đẩy cho bức tượng cử động. Từ xa, quân Hung Nô lầm tưởng Lý Ông Trọng còn sống nên sợ hãi bỏ chạy tháo thân, không dám bén mảng tới nước Tần nữa.
Từ sự tích này, dân gian có bài thơ về sự linh thiêng của ông: “Võ giỏi văn tài đấng trượng phu/ Hàm Dương đồng tượng khiếp quân Hồ/ Vĩnh Khương ứng mộng bàn kinh truyện/ Hương lửa trời Nam vững đế đồ”.
Hiện nay, đình Chèm thuộc làng Chèm, xã Thụy Phương, huyện Từ Liêm, TP. Hà Nội (nay là phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội), nơi thờ Đức Thánh Chèm Lý Ông Trọng là một trong những ngôi đình cổ nhất nước ta.
Trong đình có tượng Lý Ông Trọng cao 3,5m gần chấm mái đình, bên cạnh là tượng công chúa Bạch Tĩnh Cung (vợ ông) cao 3m.
Ngoài ra, trong đình Chèm có hai câu đối ca ngợi khí phách của Đức Thánh Chèm: “Mặt trời phương Nam còn sáng mãi, ghi công trong lòng người không phai nhạt/ Sự nghiệp, trung hiếu, liêm khiết từ xưa còn lưu truyền”.
